Natuurwandelen op de Lemelerberg

Natuurwandelen op de Lemelerberg

21 februari 2024 - Marleen Lekkerkerk

Niet alleen in augustus als de heide paars kleurt is het een goed idee om op de Lemeler- en Archemerberg in Overijssel te wandelen, maar in elk jaargetijde kun je genieten van prachtige uitzichten over het natuurgebied en de omgeving. Dit is een beschrijving van deze 10 of 14 km lange Roots-wandeling, die vrijwel geheel over onverharde (zand)paden loopt met voor Nederlandse begrippen redelijke hoogteverschillen.

Uitzicht Lemelerberg.JPG

Uitzicht vanaf de Lemelerberg © Marleen Lekkerkerk

Natuurherstel

Buurtbus 568 (die rijdt tussen Dalfsen en Ommen) zet mij keurig af bij de parkeerplaats van Theehuis De Lemelerberg ('s winters alleen in het weekend geopend). Voordat ik aan de wandeling begin, lees ik op het informatiebord van Landschap Overijssel dat deze natuurbeheerorganisatie bewust delen van het bos heeft weggehaald ten gunste van de heide en de planten en dieren die op de Lemelerberg leven zoals de zandhagedis en de boomleeuwerik. De Lemelerberg is zo bijzonder, dat Europa het heeft uitgeroepen tot een Natura 2000-gebied en dat betekent dat de beheerder de kans heeft om deze natuur duurzaam te herstellen en beschermen. Het gebied wordt weerbaarder gemaakt voor de toekomst zodat de kwetsbare planten en dieren - zoals zeker ook de insecten! - er kunnen blijven leven en de mensen ervan kunnen blijven genieten. Men heeft juist op die plekken bomen weggehaald waar zo kleinere stukjes heide met elkaar verbonden worden en er dan meer uitwisseling van planten en dieren mogelijk is. Wanneer de bomen niet af en toe worden weggehaald, groeit van nature de heide dicht met bos en de stikstofneerslag versnelt dat proces nog eens.

Als ik het gebied inloop, zie ik inderdaad op verschillende plaatsen kale stukjes in het terrein, waar hopelijk straks de heide weer terug zal keren. Toch kun je ondanks die wat kalere stukjes nu ook volop genieten van prachtige uitzichten, oude bomen, heide en jeneverbessen.

Achter Theehuis Lemelerberg

Meteen achter het Theehuis liggen al heuvels met heide en jeneverbessen © Marleen Lekkerkerk

Schilderachtige uitzichten

Het pad loopt op en neer over de heuvels. Zoals zoveel heuvels in Nederland zijn de hoogteverschillen veroorzaakt door schuivende gletsjers in de ijstijd, die massa's aarde voor zich uit schoven en achterlieten toen ze zich terugtrokken. Vlak langs de bospaden staan oude grove dennen met prachtige gegroefde stammen en wat zeldzamere sitka-sparren met hun wittige naaldjes. Langs een houten hek gaat het pad naar beneden. Na nog wat omzwervingen kom ik bij een bankje met een goed uitzicht over de omgeving. Met de bomen erbij en een zwerfkei op de voorgrond, ook afkomstig uit de ijstijd, lijkt het wel een schilderij.

Uitzicht Lemelerberg

Uitzicht met zwerfkei © Marleen Lekkerkerk

Toppen en dalen

Daarna gaat het via een kronkelend paadje naar beneden, tussen talloze jeneverbesstruiken door. Er zitten ook groene besjes aan; volgend jaar worden die pas donker van kleur en zijn ze rijp. Via de buitenrand van het gebied en een breed zandpad kom ik bij de Archemerberg met een top van zo'n 78 meter hoog.

Top Archemerberg

Ook de markering van het Pieterpad I staat op de top van de Archemerberg © Marleen Lekkerkerk

Het voorjaar komt eraan

Na een geleidelijke afdaling met uitzicht aan beide kanten kom ik bij camping Lemeler Esch. Eventueel kun je een stukje rechtdoor lopen om iets te nuttigen in het Boscafé van de camping, dat elke dag open is vanaf 10.00 uur. (en dan weer terug naar de route). Enkele bloeiende hazelaars kondigen het vroege voorjaar aan; de mannelijke katjes strooien volop pollen in het rond, in de hoop dat de minuscule rozerode vrouwelijke bloemetjes die aan de takken zitten er wat van opvangen.

bloeiende hazelaar

Mannelijke katjes en vrouwelijke rode bloemetjes van de hazelaar © Marleen Lekkerkerk

Nadat ik de bosrand uitgekomen ben, sta ik ineens in een heel ander landschap: enigszins saai en vlak akkerland. Het gewas herken ik eerst niet, maar dan lees ik op een bord dat hier diverse peulvruchten worden verbouwd: goed voor de eiwitproductie en de biodiversiteit als straks de planten in bloei staan.

Extra lus

Weer terug in de buurt van het startpunt kies ik ervoor om de extra lus van 4 km ook nog te lopen. Zeker de moeite waard, want deze gaat over het hoogste deel van de Lemelerberg met ook weer prachtige uitzichten. Langs een diepe zandkuil, over een stukje stuifzand en langs een trektelpost, waar vogelaars in de trektijd vrijwel dagelijks de langstrekkende vogels tellen.

Daarna nog een afwisselend stukje door bos en over hei, waarna ik aan de achterkant van het Theehuis uitkom en even wacht op de buurtbus die mij terugbrengt naar het station.

Bekijk wandelroute

Lees meer over