_{Foto: Anja en Sonja ruimen een stukje van het Krijtlandpad op tijdens de Landelijke Opschoondag} 

Uit onderzoek blijkt dat 95% van de mensen een hekel heeft aan zwerfvuil (bron: Milieu Centraal), maar op de een of andere manier ligt er toch altijd weer een hoop afval op straat, in de bermen, op openbare plaatsen, in het groen en in de natuur. Vaak is het verpakkingsmateriaal van drankjes of versnaperingen. Geschat wordt dat er in Nederland circa 50 miljoen kilo zwerfafval per jaar terecht komt op plaatsen waar het niet thuis hoort in plaats van in de afvalcontainer. 

Negatieve gevolgen

Zwerfafval op land en in water heeft negatieve effecten op de natuur, dier en mens: het verontreinigt de bodem of het water, trekt ongedierte aan en dieren kunnen het opeten of erin verstrikt raken.

Het duurt vaak lang voordat zwerfafval is afgebroken, zelfs natuurlijk afval zoals een bananenschil blijft lang bestaan. Sommige stoffen, zoals glas en plastic, breken zelfs helemaal niet af. Plastic verbrokkelt wel in heel kleine stukjes, maar vergaat nooit. Een aluminium blikje heeft in goede omstandigheden minstens 50 jaar nodig om af te breken, maar op andere plaatsen zal het nooit afbreken. In bermen bestaat bovendien de kans dat blikjes kapot gemaaid worden en in het bermgras terecht komen. Wanneer dit aan koeien of andere dieren wordt gevoerd, kunnen de scherpe randen ernstige verwondingen toebrengen aan de dieren of zelfs leiden tot een pijnlijke langzame dood.

Statiegeld

Flesjes en blikjes hebben qua volume een aandeel van zo'n 50% van het zwerfafval. Gelukkig zit er sinds juli 2021 statiegeld op kleine plastic flesjes, wat gezorgd heeft voor een vermindering van het aantal flesjes in het zwerfafval. Sinds 1 april 2023 zit er ook statiegeld op blikjes, wat eveneens voor een duidelijke afname in de hoeveelheid blikjes op straat heeft gezorgd. Helaas zijn er mensen die zich nog niets aantrekken van het statiegeld en hun blikje toch in de natuur gooien. En fabrikanten proberen het statiegeld te omzeilen door hun producten in verpakkingen zonder statiegeld te doen, die vervolgens dan weer als zwerfafval eindigen.

_{Foto: blikje in de natuur}

Help mee

Op zaterdag 23 maart gaan daarom veel mensen met elkaar aan de slag om zwerfafval op te ruimen. Samen met je buurtgenoten, vrienden en familie kun je een terrein vrij maken van het rondzwervend afval. Jouw opruimactie op de Landelijke Opschoondag kun je aanmelden op de website van Nederland Schoon. Daar kun je ook kijken of er een actie is waarbij je je kunt aansluiten en een gratis opschoonpakket aanvragen.

Doe mee

Plandelen

Wandelaars komen op heel veel plekken in het land. Dus maak er ook na 23 maart een gewoonte van en ga 'plandelen'! Plandelen is het fenomeen van afval oprapen tijdens het wandelen. Dit is afgeleid van 'ploggen', wat een samenvoeging is van het Zweedse 'plocka up', dat oprapen betekent en joggen. De wandelvariant van ploggen is plandelen geworden. Je bent dus niet de enige.

Mijn tip: neem een eigen (plastic) zakje mee om het afval wat je onderweg tegen komt in te verzamelen en leeg het zakje in de eerstvolgende prullenbak die je tegenkomt. Maar beter nog: neem het mee naar huis en lever het gescheiden in. Plastic en blik mogen bij het PMD-afval. Zo wordt het gerecycled en gaan de grondstoffen niet verloren. Als het via het restafval in de vuilverbranding belandt, kunnen de materialen niet hergebruikt worden.

Upload foto's van rondslingerende to-go voedselbakjes

Je kunt ook meehelpen door de Plastic Avengers App op je telefoon te downloaden en mee te doen met Operatie Bakzeil. Dat wil zeggen dat je foto's kunt oploaden van rondslingerende to-go voedselbakjes: bijvoorbeeld patatbakjes, voorverpakte sandwich-triangels, saladebakken of yoghurtbekers. Met de foto's en de data daaruit wil men onderzoeken hoeveel van de bakjes in het zwerfafval plastic bevatten. En wil men aanbevelingen doen om de plastic-toeslag die op 1 juli 2023 is ingevoerd, aan te scherpen. Deze dreigt te worden afgeschaft, maar kan veel beter worden aangepast.

Download de app

Draag ook je steentje bij!