Wandelen met Het Zeeuwse Landschap
In elke provincie van Nederland is een provinciaal 'Landschap' actief in het beheer en de bescherming van natuurterreinen en historische gebouwen. In hun natuurgebieden bieden zij niet alleen ruimte aan de natuur, maar ook aan de wandelaar. In 2024 publiceren we elke maand een blog over één van de Landschappen, na een gesprek met een medewerk(st)er van de stichting. Zo ontdekken we op welke manier de organisaties bijdragen aan de mogelijkheden voor wandelen. Deze maand staat Het Zeeuwse Landschap in de schijnwerpers met Sanne van Haarlem.
Waterdunen © Het Zeeuwse Landschap
Het Zeeuwse Landschap
Zeeland is een unieke provincie met veel water, (schier)eilanden en een stuk vasteland dat alleen aan België ‘vastzit’: Zeeuws-Vlaanderen. Het Zeeuwse Landschap zet zich met zo’n 50 medewerkers en 240 vrijwilligers in voor behoud en beheer van bijzondere landschappen in de provincie. In de loop van bijna negentig jaar kreeg deze stichting meer dan vijftig natuurgebieden door de hele provincie in beheer. Daarbij hoort ook cultuurhistorisch erfgoed dat identiteit geeft aan de streek. De stichting maakt natuur en landschap beleefbaar door openstelling, educatie en voorlichting, wat bijdraagt aan waardering en draagvlak. In veel van de natuurgebieden liggen wandelroutes, in totaal 109 km. In vergelijking met andere provincies misschien niet zo veel, maar uniciteit en kwaliteit gaan hier voor kwantiteit. Naast de directe inzet voor natuurbeheer en het erfgoed, vragen communicatie, fondsenwerving, beleidsbeïnvloeding van en samenwerking met tal van organisaties ook veel aandacht.
Sanne van Haarlem © Ernst Koningsveld
Wandelen in de Waterdunen
Voor deze publicatie koos Sanne van Haarlem, medewerker Vrijwilligers & Communicatie Waterdunen, voor een wandeling door de Natuurgebied Waterdunen. Dit unieke gebied, gelegen in het uiterste noordwesten van Zeeuws-Vlaanderen, is pas enkele jaren in ontwikkeling. Al wandelend ervaar ik dat haar trots en enthousiasme terecht zijn. Eind jaren 90 zag men in dat de kust hier onvoldoende bestand was tegen heftige stormen, die overigens maar zelden voorkomen. Twee keer per dag is het vloed, twee keer per dag eb. Het verschil tussen hoog en laag water bedraagt hier normaal al ruim vier meter; dat vereist zware dijken omdat duinen hier ontbreken. Met het oog op de toekomst was actie vereist. Door de Westerscheldeverdiepingen was bovendien veel getijdennatuur verloren gegaan. Men besloot diverse ambities in gezamenlijkheid na te streven: een voldoende sterke zeewering, natuurontwikkeling, versterking van de recreatiemogelijkheden en verbetering van de economie en leefbaarheid in de regio.
Om dit te bereiken, werkt Het Zeeuwse Landschap intensief samen met vier partners: Molecaten, de provincie Zeeland, het Waterschap Scheldestromen en de gemeente Sluis. Door een ingenieus systeem, een zogenoemde getijdenduiker, werd een getijdenverschil van 1,5 m aan de landzijde van de dijk bereikt. Daar werd een landschap van kreken en eilanden gecreëerd.
Wandelbrug in natuurgebied Waterdunen © Ernst Koningsveld
Duizenden vogels
Al snel werden de effecten van de beoogde verzilting zichtbaar: met het zilte water komt voedsel binnen, zoals vissen, wormen, krabben en garnalen. Daar komen duizenden vogels op af. Door het getij ontstaan slikken en schorren, waardoor een proeftuin ontstaat voor ondernemers om te experimenteren met zilte teelt, zoals oesters en zeegroenten. Er werden intussen veel mogelijkheden voor natuurgerichte recreatie ontwikkeld, zoals wandelen, vogels kijken, en genieten van de frisse lucht. Vele kilometers wandelpad doorkruisen het gebied; de meeste daarvan zijn ook geschikt voor minder validen.
Vogels kijken
Op zo’n tien plekken zijn vogelkijkhutten en -schermen gebouwd. Zo kom je heel dicht bij de vogels. In de hutten zijn afbeeldingen van de vogels die hier komen, zo leer je ze ook bij naam kennen. Sanne wordt helemaal blij als ze de eerste grote stern van dit seizoen spot, later zien we er meer. Verder zagen we onder andere bergeenden, kleine zilverreigers, kluten, Rosse grutto’s, zwartkopmeeuwen en een lepelaar. We horen en zien ook veel kleinere vogels, zoals de blauwborst, veldleeuwerik, nachtegaal, boerenzwaluw, witte kwikstaart en graspiepers.
Kolonie grote sterns © Het Zeeuwse Landschap
In Waterdunen lopen drie wandelroutes; de vogelroute (5,5 km), de golfroute (9 km) en de zeekraalroute (4,5 km); je kan ze combineren als je wat langer wil genieten. Je kan op verschillende punten langs de route met de wandelingen beginnen, en er zijn meerdere parkeermogelijkheden. Met het openbaar vervoer kun je Waterdunen bereiken met de veerboot Vlissingen-Breskens. Vanaf hier is het nog 1,5 km te voet of fiets naar de dichtstbijzijnde ingang van Waterdunen.
Veel meer wandelen in Zeeland
Natuurlijk zijn er elders in de provincie ook uitstekende wandelmogelijkheden. Op de website van Het Zeeuwse Landschap vind je bijvoorbeeld de Damhertroute (6,5 km) op Walcheren, de 8 km wandelroute op kunstmatig eiland Neeltje Jans en de Ruige Laarzenroute (2 km) in het Verdronken Land van Saeftinghe.
