_{Foto: Harry Benschop op een van de lanen op het Landgoed Ooievaarsnest in Goirle}

Harry Benschop houdt van een ‘leesbaar’ landschap, een landschap waaraan je kunt zien hoe het is ontstaan. “Paadjes langs een kreek of over een dijkje vertellen het verhaal van het landschap waar je doorheen loopt” zegt hij. Die verhalen vertelt hij ook in zijn onlangs verschenen wandelgids ‘De mooiste netwerkwandelingen in Zeeland’ met vijftien wandelingen over het knooppuntennetwerk van Zeeland.

_{Foto: Struinpad in het Markdal, eerst tijdelijk maar nu definitief afgesloten © Harry Benschop}

Onverhard wandelen onder druk

Met het onverharde wandelpad gaat het niet goed, niet alleen in Zeeland maar ook elders in het land. Harry: ”Ik merkte het bij de voorbereidingen van mijn wandelgids. Ik wilde vijftien wandelroutes maken, elke met minimaal 50 % over onverharde paden. Ik dacht dat dat goed te doen moest zijn maar dat viel tegen. Onverharde paden die nog niet zo lang geleden waren gerealiseerd, bleken er opeens al niet meer te zijn.”

Volgens Benschop is er nu sprake van meerdere problemen. “Een daarvan is de ‘fietspadisering’ waarbij een pad wordt verhard en veranderd in een fietspad, zoals in de duinen van de Kop van Schouwen en op de stadswallen van Middelburg. Daarnaast zijn financiële vergoedingen voor boerenlandpaden geheel of gedeeltelijk verdwenen waardoor boeren minder graag hun land openstellen voor wandelaars. En grote terreineigenaren zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten sluiten steeds vaker gebieden voor het publiek, ook omdat het er na de opleving van wandelen door de coronapandemie te druk zou zijn en de natuur zo onder druk zou komen te staan. Er zijn ook terreineigenaren die klagen over overlast door zwerfvuil en loslopende honden. Gebieden in De Zak van Beveland en langs de zuidkust van Schouwen die tot voor kort enkel in het broedseizoen gesloten waren, zijn nu het hele jaar door ontoegankelijk. Het zijn allemaal zorgelijke ontwikkelingen. Wandelaars kunnen helpen door te beseffen dat ze te gast zijn op een terrein en zich daarna gedragen. Dus staat er ‘je hond aan de lijn’ dan doe je je hond aan de lijn. Organisaties als Wandelnet zouden daar in een campagne ook nog wel eens aandacht aan kunnen besteden.”

Samen sterk voor het onverharde pad

_{Foto: onverhard wandelen bij Veere © Harry Benschop}

Bij het zoeken naar oplossingen is volgens Benschop vooral een taak weggelegd voor de gezamenlijke wandellobby, met organisaties als Wandelnet en TeVoet. “De wandellobby moet in gesprek gaan met overkoepelende organisaties van provincies, waterschappen en agrarische natuurverenigingen. Ze moet andere partijen overtuigen van het belang van onverharde paden". Hij ziet veel in het ontwikkelen van integrale plannen. ”We moeten niet meer denken in plannen waar alleen aandacht is voor of waterbeheer of landbouw of natuur. Het is tijd voor inclusief denken met plannen waarin ook andere belangen zoals die van de wandelaar worden meegenomen. De landbouw moet een transitie ondergaan, in een ander verdienmodel kan recreatief medegebruik een rol spelen. Ik zou ook sterk inzetten op de waterschappen. Daar liggen kansen. Door bijvoorbeeld een schouwpad iets breder aan te leggen ontstaat er ruimte voor een onverhard wandelpaadje zonder dat natuurwaarden teloorgaan.”

Bekende in de wandelwereld

Harry Benschop is geen onbekende in de wandelwereld. De belangenbehartiger van Wandelnet in Noord-Brabant was eerder bestuurslid van Wandelnet en diens voorloper, het Wandelplatform. Hij werkte in dienst van de provincie Zeeland mee aan de ontwikkeling van het provinciale wandelknooppuntennetwerk. Harry: “De provincie Zeeland besloot in de jaren na 2005 het wandelen te stimuleren, juist buiten de bekende duingebieden. Zeeland kent van oudsher geen historische zandpaden, er moesten dus nieuwe wandelmogelijkheden komen. Er kwam financiële steun voor de aanleg van paden over boerenland en op grasdijken, langs kreken en watergangen. En in natuurgebieden kon er bij de inrichting vaak wat voor de wandelaar worden gedaan. Het leek toen de goede kant op te gaan met het onverharde wandelen.”

_{Foto: Knuppelpad en brug langs het Merkske © Harry Benschop}

Zijn favoriete onverharde paadje? Harry: ”Dat is het pad langs het Merkske, een beekje onder Breda, tegen de Belgische grens. Het is het enige ‘natuurlijke water’ in Noord-Brabant, het is nooit gekanaliseerd. Het beekje kronkelt, er hangen bomen over en in het water en er liggen oude beemden langs. Het is één en al natuur met – gelukkig – tal van paden voor de wandelaar. Ook een nat gebied, bij tijd en wijle was het pad te modderig om te belopen. Daarom ligt er nu gedeeltelijk een knuppelpad”. 

En zijn nieuwe wandelgids? Dat is toch gelukt.  Alle vijftien wandelingen gaan toch voor meer dan 50% over onverharde wandelpaden. De gids is verschenen bij uitgeverij Elmar en kost € 14,99.