_{Foto: Wandelaar kijkt uit over dijk bij Rijswijk © Ad Snelderwaard}

Een veilige en prettige wandelinfrastructuur plus een omgeving die iedereen uitnodigt om op pad te gaan. Deze basiswens kwam dit jaar sterker over het voetlicht dan ooit. “Vroeger moesten wij overal aankloppen, nu benaderen belangrijke organisaties ons”, zegt Wandelnet. “We zien nieuwe allianties en samenwerkingsvormen. Bestaande platformen en coalities winnen aan belang”. Hier mijn terugblik op 2023.

Uit de winterperiode

Het jaar begon met de campagne van de Veerpontencoalitie. Wanneer ponten verdwijnen worden rivieren barrières voor wandelaars, terwijl het gebruik fors is en groeiend. De dreigende achteruitgang kreeg veel aandacht. Onder meer de nieuwe provinciebestuurders van Gelderland luisterden, vulden exploitatieverliezen aan en koersen nu op een nieuwe aanpak. In het programma voor de Tweede Kamerverkiezingen schreef een van de grote partijen dat in heel Nederland pontveren op orde moeten blijven.

^{Foto: Veerpont Maasbommel-Gouden Ham © John Ruiter}

Aan Haagse overlegtafels krijgen wandelaars vaker een plek. De staatssecretaris voor Infrastructuur en Waterstaat zegt het parlement toe dat lopen “een integraal deel uitmaakt” van de Mobiliteitsvisie 2050. Later dat jaar kondigen partners van het platform Ruimte voor Lopen aan een Nationaal Masterplan Lopen voor te bereiden, “met bijbehorende middelen die de loopkwaliteit in Nederland flink gaan verbeteren”.

Miran Wiersema, bestuurslid Wandelnet en directeur/partner bij APPM adviseurs en managers: “In de mobiliteits-transitie die nodig is, speelt lopen een essentiële rol. Belangrijke betrokkenen kunnen er niet omheen, dat zie ik meer en meer. Niet alleen bij gemeenten maar ook op rijksniveau. Er ligt een opgave voor meerdere ministeries: IenW, LNV, BZK en VWS”.  

In het voorjaarszonnetje

Wandelnet, Fietsersbond en Rebel Group brengen een handleiding uit over de ‘15-minutenstad’. Het idee? Een kwartiertje lopen of fietsen ergens heen vinden veel mensen acceptabel. Vestig dagelijkse bestemmingen op bereikbare plekken en garandeer in steden en dorpen fijne looproutes.

De vier belangenclubs voor lopen (MENSenSTRAAT, Voetgangers Vereniging Nederland, Voetgangersbeweging Nederland en Wandelnet) werken samen om partijprogramma`s voor de Kamerverkiezingen te beïnvloeden.   

Zomerse taferelen  

Lopend buiten genieten is zo populair dat grondeigenaren soms mooie wandelpaden afsluiten wegens overlast. Wandelnet, andere organisaties en bewoners komen regelmatig in actie om ze weer open te krijgen. Het liefst door rechtstreeks overleg, anders door gemeenten te bewegen de hekken weg te halen. 

 
_{Een hek en het bord "eigen weg" in Aalsmeer op het Pelgrimspad © Wandelnet}

NLBuiten, de coalitie van veertien organisaties -actief in het landelijk gebied- inclusief Wandelnet, maakt zich sterk voor meer toegankelijke en aantrekkelijke landschappen, in de eerste plaats lopend. Zij bezitten of beheren met z`n allen een enorme lap grond aan natuur- en recreatiegebieden. Zo ontstaat massa om veranderingen te realiseren.

Voetgangersonveiligheid krijgt meer aandacht, al is het tempo een slakkengang. Het aantal geregistreerde ongevallen met voetgangers steeg verder naar bijna 23.000 in 2022. Alarmerend. Veel wandelaars ervaren te weinig ruimte, obstakels en ernstige hinder op hun paden of stoepen. Ze treffen steeds meer tweewielers en auto`s, die zwaarder worden en sneller rijden.

Frank Hart, coördinator belangenbehartiging bij Wandelnet: “Projectontwikkelaars en adviesbureaus zien vaker brood in wandelen. Zij weten ons te vinden als club met verstand van zaken. Onze inbreng zien we steeds vaker terug in visies en plannen”.

Najaar

De nieuwe Beweegalliantie, ruim honderd organisaties variërend van Sportkoepel NOC *NSF tot en met Wandelnet, brengt in oktober hun manifest uit. Veel aandacht voor wandelen en lopen. Boodschap: maak kiezen daarvoor makkelijker en leuker.

De Tweede Kamerverkiezingen leveren een veranderd politiek landschap op. Onduidelijk is nog wat dit betekent voor de wandelaar.

Hoe verder?

In Ierland worden stappen genomen. Ik was daar vorig jaar en keek mijn ogen uit. Sinds 2020 besteedt de Ierse regering dagelijks één miljoen euro aan actieve mobiliteit, vooral wandelen. Subsidies voor paden, steun aan lokale groepen die nieuwe mensen blijvend aan het lopen krijgen, een flitsende campagne ‘Walk Ireland’ en meer. Veel Ierse jongeren bewegen nauwelijks, de cijfers daarover deden overal alarmbellen rinkelen en gezond bewegen kreeg werkelijk prioriteit. De regeringscoalitie van heel uiteenlopende partijen zette lopen op één.

In Nederland willen meer partijen dan ooit het wandelen stimuleren. Niet eerder kwam ‘lopen’ zo vaak terug in verkiezingsprogramma`s. Gunt de nieuwe regering daadwerkelijk burgers een gezonde toekomst?