Heel Nederland wandelt, maar waar precies?

Heel Nederland wandelt, maar waar precies?

4 juli 2024 - Wandelnet

Heel Nederland wandelt, maar waar precies? Met Strava Metro kun je zien hoe vaak paden en wegen worden gebruikt. Wat kun je met deze data in jouw gemeente of provincie? Samen met Track-landscapes en het Ministerie Infrastructuur en Waterstaat heeft Wandelnet de kansen van Strava wandel- en hardloopdata onderzocht. In de webinar ‘wandeldata op de kaart’ op donderdag 4 juli 2024 deelde Mart Reiling, landschapsarchitect bij Track-landscapes, de resultaten van een analyse die hij in opdracht van Wandelnet heeft gemaakt.

Close-up wandelen over bruggetje boerenlandspaden  © Wandelnet - Ad Snelderwaard.jpg

© Ad Snelderwaard

Datakenmerken

Met Strava kunnen mensen sinds 2009 hun fiets-, hardloop-, en wandelprestaties bijhouden. Ongeveer 1 miljoen Nederlanders maken gebruik van Strava. Het is daarmee waarschijnlijk de grootste activity tracking app in Nederland. In 2015 is Strava gestart met ‘Stava Metro’. In Strava Metro zijn de gegevens van gebruikers volledig geaggregeerd en kun je zien hoe vaak paden en wegen gebruikt worden. In 2022 maakten in Nederland 800.000 lopers gebruik van Strava, die tezamen 20 miljoen loopactiviteiten (hardloop- en/of wandelactiviteiten) ondernamen. Die activiteiten verspreiden zich vrij gelijkmatig over zowel de stad als het landschap en natuurgebieden.

Strava Metro is sinds 2021 gratis beschikbaar voor overheden.Mart heeft bij uitzondering toegang gekregen tot alle data van Nederland. In de tool van Track-landscapes laat hij zien dat er bij hardloop- en wandelbewegingen onderscheid gemaakt wordt in ‘leisure’ en ‘commute’. Ongeveer 90% van de loopactiviteiten valt in de categorie ‘leisure’, dat zijn de rondwandelingen. Slechts 10% van alle activiteiten valt onder ‘commute’, loopjes van A naar B. Helaas worden wandelen en hardlopen niet gesplitst. Op basis van de gemiddelde snelheid is het toch mogelijk om de gegevens te splitsen en in kaart te brengen waar gewandeld wordt. Hierdoor wordt een heel ander gebruik van de paden zichtbaar. Waar hardlopers vaker kiezen voor intuïtieve rondjes en fietspaden zoeken wandelaars vaak de smallere paden op.

Analysemogelijkheden van Strava Metro

Mart liet een aantal voorbeelden zien van analysemogelijkheden met Strava Metro. Bij de ‘commute’ activiteiten loopt een zeer heldere lijn van 501 kilometer door Nederland van Noord-Groningen tot de Sint-Pietersberg in Maastricht: Het Pieterpad. Ook andere Lange-Afstand-Wandelpaden zijn zichtbaar, zoals het Marskramerpad en het Trekvogelpad. Naast de etappewandelingen is er nog een specifiek type wandeling herkenbaar: NS-wandelingen.

2d4a1685-5808-46c7-a241-606d66a04ca7
Lange-Afstand-Wandelpaden en NS-wandelingen herkenbaar op heatmap bij van A naar B lopen (commute) © Track-landscapes

Een andere analysemogelijkheid is om te zien of nieuwgebouwde tunnels en bruggen gebruikt worden. Je kunt tot vijf jaar terug gebruikscijfers bekijken en dus veranderingen zien. In Utrecht werd er een tunnel gebouwd en in de Strava-data is te zien dat hier dan volop gebruik van wordt gemaakt.

Strava analyse
In deze vergelijking is te zien dat er volop gebruik wordt gemaakt van de nieuwe tunnels © Track-landscapes

Ook een interessante analysemogelijkheid is het verschil tussen winter- en zomeravonden. Hoe verschuift het gebruik als het ’s avonds donker is? Je ziet dat verlichte rondwegen veel vaker gebruikt worden en kun je afvragen wat je met betere verlichting kunt oplossen.

Vergelijking gebruik zomer versus winteravonden

Vergelijking gebruik wegen en paden tijdens zomeravonden en winteravonden © Track-landscapes

Toepassingen van Strava Metro

Strava Metro is een middel tot reflectie. Marts ervaring bij gebiedsontwikkelingen is dat de vragen die de data oproepen door de inleving in de gebruiker, en de gesprekken die daaruit volgen, minstens zo belangrijk zijn als de ‘feitelijke’ gegevens (meten is weten) die het oplevert. De data kunnen helpen bij:

  • Landschappelijk: natuur en recreatiegebieden
    Veel loopgebruik was zichtbaar in de natuur- en recreatiegebieden; waar het een waardevolle inbreng kan geven in gebiedsopgaves. Recreatie- en natuurbelang moeten in balans zijn; het loopgebruik biedt kans voor verfijning van zoneringsplannen en kansen voor ontwikkeling/verbinding van natuur en recreatie. Het loopgebruik kan ook zicht bieden op waar wrijving tussen recreanten onderling -wandelaars, fietsers en ruiters- kan voorkomen (worden).

  • In de verbinding van Stad en land
    Er liggen veel toepassingsmogelijkheden in de verbinding van stad en land. Loopdata kan aantonen waar barrières tussen stad en land gelegen zijn, bestaande uit auto-, water- of spoorwegen, maar ook agrarische gebieden die niet fijnmazig zijn. Er kan opgetrokken worden met belangen voor fietsers, omdat lopers ook zichtbaar gebruik maken van nieuwe fietsverbindingen tussen stad en land.

  • In de stad
    De recreatieve loopdata kan worden ingezet als extra reden om straten, wijken, parken en centra gericht loopvriendelijker in te richten. Bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen zoals woningbouw kunnen nieuwe structuren aansluiting vinden op beweeglijnen die Strava loopdata toont.


Representativiteit Strava

Helemaal representatief is de Strava Metro niet, in die zin dat het geen perfecte doorsnee vormt van alle ‘wandelaars’. Strava wordt veel vaker gebruikt voor stevige wandelingen, dan voor ‘even een klein blokje om’ of ‘lunchwandeling’. Om die reden komen in het routegebruik de grote natuur/recreatiegebieden en ook Lange-Afstand-Wandelpaden, goed naar voren. En ook de stad-landverbindingen. Mart vertelt dat je het dus vooral moet gebruiken in opgaves waarin dat typen lopen relevant is, en de wetenschap van het typen gebruikers in het achterhoofd houden bij interpretaties.

Naar aanleiding van vragen tijdens de sessie: naast Strava er zijn andere activity-trackers zoals Komoot die vermoedelijk meer door wandelaars van kortere wandelingen worden gebruikt. Echter, die data worden niet openbaar beschikbaar gesteld en dat zit er ook niet direct aan te komen.

Het vervolg

Op korte termijn gaat Wandelnet met Track-landscapes de koppeling leggen tussen Strava-data en de wandelroutenetwerken die zijn opgenomen in de Routedatabank. We hopen dat die combinatie van data interessante inzichten oplevert en op z’n minst aanleiding voor goede gesprekken en analyses. Met die inzichten komen we graag weer bij jullie terug.

Wandelnet gaat zeker door om deze geodata te gebruiken voor lobby en belangenbehartiging. Binnen gebiedsontwikkelingen zijn we in staat om beter inzicht te geven in de gebruikswaarde en samenhang van wandelinfrastructuur en kunnen ‘missing links’ en barrières beter worden blootgelegd.

Heb je vragen? Neem contact op met Frank Hart, coördinator belangenbehartiging, via fhart@wandelnet.nl

Download presentatie

Lees meer over